Helena Snarska

Ładna, wykształcona Żydówka przybyła z Wilna, by pomagać administratorowi wuja P. Stefanii, panu Kretowiczowi, w pracy. Stefania Dąmbrowska bardzo zaprzyjaźniła się z Heleną i chociaż kobieta mieszkała w Orwidowie Górnym, to większość czasu spędzała w gospodarstwie Sprawiedliwej.

Historia Heleny Snarskiej i jej odważnej ucieczki z transportu do Treblinki oczarowała P. Stefanię i nas:

"Ona była sama lekarzem, jej ojciec był lekarzem, jej mąż był lekarzem. On pochodził z Kielecczyzny. Poznali się w Warszawie na studiach i jak przyszli Niemcy, wyjechali razem do Wilna, do rodziców Heleny. Jak przyszli Niemcy to Stasia- męża Heleny i ojca zabrali do kamieniołomów do Estonii, tam były takie lupki oleiste. A Helena została z matką w domu. Matka była chora na raka. To był właściwie bardzo beznadziejny stan. Niemcy zaczęli z getta wileńskiego wywozić Żydów. Przybyli do domu Snarskich, Helena uśpiła matkę i pojechała do Treblinki. Po drodze wyłamała deski w podłodze wagonu. Spuściła się na tory, doszła do Wilna i tam ksiądz Kretowicz dał jej papiery."




A pretty, educated Jewish girl came from Vilnus to help Mr. Kretowicz, who was Mrs Stefania's uncle's administrator, at work. Stefania Dąmbrowska and Helena became friends and although the women lived in Orwidów Górny she spent most of the time on Stefania's farm.

Helna Snarska's story and her daring escape from a train sent to Treblinka amazed Mrs. Stefania and us.

"She was a doctor, her father was a doctor and her husband as well. He came from Kielce region. They met in Warsaw during their studies and when Germans came, they left together for Vilnus where Helena's parents were living. The Germans took away Helena's husband- Stanisław and her father to Estonia where they worked in a mine of slates. Helena stayed at home with her mother who had a cancer. Her condition was hopeless. The Germans started taking away Jews from vilnius ghetto. They arrvied at Snarski's house. Helena put her mother to sleep and was sent to Treblinka. On her way she forced the wooden boards in the tarin's floor. She jumped on the railway line and wolked back to Vilnus where father Kretowicz gave her the stocks."